Poka Yoke w kontroli jakości – z icmInspector to możliwe!

Poka-Yoke (z ang. „mistake-proofing”) to metodyka działania mająca zabezpieczyć organizację przed błędami ludzkimi. Jej początki sięgają lat sześćdziesiątych ubiegłego stulecia. Jako ojca tego narzędzia uznaje się japońskiego inżyniera Shigeo Shingo.

Poka-Yoke w swojej genezie została stworzona do budowania urządzeń, które dzięki swojej konstrukcji i logice działania mają nie doprowadzać do błędów ich użytkowników. Prostymi przykładami takich rozwiązań, które spotykamy na co dzień a nawet nie wiemy, że zostały stworzone zgodnie z Poka-Yoke mogą być:

• wtyczka USB, którą można włożyć do gniazda tylko w 1 układzie (i zawsze za pierwszym razem wkładamy ją na odwrót ;-)
• meble z IKEA, które składając chcąc nie chcąc zawsze złożymy prawidłowo gdyż poszczególne elementy pasują do siebie tylko w jednym prawidłowym układzie,
• gniazdo karty SIM – umożliwia jej włożenie tylko w prawidłowym układzie,
• bateria R9 (jest taka) – można ją podłączyć tylko w jednym układzie.
• waga w podłodze windy – jeżeli winda stwierdza, że waga podróżujących przekracza dopuszczalne maksimum blokuje windę do czasu zmniejszenia wagi podróżujących (głównie poprzez zmniejszenie ich ilości ;-)

Generalnie Poka-Yoke nie jest rozwiązaniem edukacyjnym, które ma wywierać długofalowy wpływ na użytkownika, jest raczej działaniem mimowolnym, który zabezpiecza proces właśnie przed działaniem niewykwalifikowanego pracownika, zmęczonego pracownika lub po prostu osoby postronnej, która może potencjalnie mieć do czynienia z procesem lub zadaniem.

Poka-Yoke składa się z 5 metod:

• Metody kontroli – sterowania – jeżeli system/rozwiązanie wykrywa wadliwy element to wstrzymuje się możliwość dalszej pracy do czasu usunięcia wady. Dzięki temu wadliwy produkt nie może uczestniczyć w dalszych krokach procesu.
• Metody ostrzegania – system ostrzega użytkownika za pomocą sygnałów dźwiękowych lub świetlnych o wystąpieniu błędu. Tutaj niestety zdarza się ignorowanie tego typu ostrzeżeń przez użytkowników.
• Metody kontaktu – narzędzie produkcyjne, maszyna są tak zbudowane, że materiał, surowiec może zostać podany tylko w jednym właściwym ułożeniu. Brak właściwego elementu na wejściu uniemożliwia przejście do kolejnego kroku.
• Metody ustalonej wartości – system kontroluje ilość kroków jakie powinny zostać wykonane aby wytworzyć właściwy produkt. System sam w sobie pokazuje w prosty sposób czy wykonano wszystkie kroki.
• Metody koniecznego kroku – system wymusza wykonanie czynności zgodnie z ustaloną sekwencją i działanie użytkownika w innej sekwencji jest zablokowane lub użytkownik jest informowany o braku efektu właśnie ze względu na wykonanie kroków w błędnej kolejności.

System icmInspector jest rozwiązaniem, które wspiera realizację procesów kontroli jakości zgodnie z Poka-Yoke

Wszystkie metody Poka-Yoke są zaimplementowane na kilku płaszczyznach i ich specyfikację przedstawiamy poniżej właśnie w odniesieniu do poszczególnych metod.

Metody kontroli – sterowania

Realizacja założeń tej metody odbywa się dzięki dwóm elementom scenariuszy kontroli:

Rysunek 1

Odpowiednie dobranie typów pytań dla każdego kroku kontrolnego spośród dostępnych 23 wariantów (Rysunek 1) takich jak jednokrotne czy wielokrotne wybieranie odpowiedzi z listy, wpisywanie tekstu, liczb, robienie zdjęć, skanowanie kodów z walidacją, skanowanie tagów NFC itp. Zbudowany z takich kroków scenariusz zapewnia, że zbierane dane pierwotne są właściwe a sam system zabezpiecza nas przed możliwości udzielenia odpowiedzi nie akceptowalnej dla danego kroku kontrolnego.

Rysunek 2

Ustawienie wymagalności realizacji kroków kontrolnych (Rysunek 2) dzięki czemu jedynym raportem jaki otrzymamy będzie pełny raport. Funkcja wymagalności dla kroku kontrolnego blokuje możliwość przejścia do kolejnego kroku bez realizacji kroku wcześniejszego.

Metody ostrzegania
Metoda ta realizowana jest przez komunikaty błędów w formie PopUp na ekranie aplikacji mobilnej w trakcie realizacji kontroli. Zignorowanie komunikatu i brak poprawy blokuje możliwość przejścia do kolejnego kroku kontrolnego.

Metody kontaktu
Metoda ta realizowana jest w podobny sposób jak pierwsza z metod czyli Metoda kontroli – sterowania. Wymagalność realizacji scenariusza kontroli zgodnie z ustawieniem wymagalności kroku (Rysunek 2) zabezpiecza nas przed zebraniem danych niekompletnych lub w niewłaściwej kolejności.

Metody ustalonej wartości

Rysunek 3

Metoda ta realizowana jest poprzez prezentację progress bar (Rysunek 3) realizacji scenariusza kontroli przez co osoba realizująca kontrolę dokładnie widzi postę realizacji a w połączeniu z Metodą kontroli – sterowania i Metodą kontaktu nie jest w stanie zebrać danych innych niż wymagane oraz w ilości mniejszej lub większej niż jest to wymagane.

Metody koniecznego kroku
Do realizacji tej metody służy opisywana wcześniej funkcjonalności Wymagalności kroku (Rysunek 2).

Pomimo faktu, że metodyka PokaYoke ma już blisko 60 lat, została wymyślona w celu podniesienia jakości w produkcji motoryzacyjnej jest stosowanie jest bardzo powszechne i opanowała ona wiele dziedzin życie niekiedy całkowicie nie związanych z motoryzacją. System icmInspector jest nie tylko narzędziem wspierającym organizacje w zarządzaniu jakością ich produktów ale również sam w sobie jest narzędziem wspierającym zarządzenie jakością (zbieranie danych pierwotnych) z najwyższą jakością.